Khung pháp lý hiện hành đã thiết lập một vị thế độc lập cho Hộ Kinh Doanh (HKD) Xác định HKD là một hình thức tổ chức kinh doanh cá thể hoặc hộ gia đình được quản ký chủ yếu thông qua các quy định về đăng ký kinh doanh, quản ly thuế và hành chính.

Hiện tại, việc đăng ký và quản lý thuế đối với HKD được hướng dẫn cụ thể bởi các văn bản chuyên ngành gồm:

Văn bản Luật liên quan đến HKD

Luật Quản lý thuế 2019, số 38/2019/QH14: quy định về việc bắt buộc đăng ký kinh doanh và sử dụng mã số thuế đối với hộ kinh doanh, phương pháp tính thuế và yêu cầu hộ kinh doanh có quy mô theo quy định phải xuất hóa đơn khi cung cấp hàng hóa, sản phẩm, dịch vụ.

Luật thuế thu nhập cá nhân số 04/2007/QH12 và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của luật thuế thu nhập cá nhân số 26/2012/QH13: quy định về các loại thuế thu nhập cá nhân (TNCN), biểu thuế toàn phần và lũy tiến đối với từng phần thu nhập chịu thuế. Trong đó, hộ kinh doanh sẽ đóng thuế TNCN đối với thu nhập từ kinh doanh:

• 1% đối với hoạt động kinh doanh hàng hoá;
• 5% đối với hoạt động kinh doanh dịch vụ;
• 2 % đối với hoạt động sản xuất, xây dựng, vận tải và hoạt động kinh doanh khác.

Luật thuế giá trị gia tăng số 48/2024/QH15 quy định cá nhân, HKD có doanh thu hằng năm từ 200 triệu đồng trở xuống không thuộc đối tượng chịu thuế GTGT. Quy định có hiệu lực từ ngày 01/01/2026.

Các Nghị định hướng dẫn HKD đăng ký, kê khai, nộp thuế, sử dụng hóa đơn điện tử

Nghị định 123/2020/NĐ-CP của Chính phủ quy định về hóa đơn, chứng từ: quy định về các xác định mức thuế, phương pháp kê khai/khoán, phân loại theo doanh thu và ngành nghề của HKD.

Nghị định 70/2025/NĐ-CP của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 123/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020 của Chính phủ quy định về hóa đơn, chứng từ quy định HKD hoạt động trong các lĩnh vực cung cấp hàng hóa, dịch vụ trực tiếp đến người tiêu dùng (B2C) và có doanh thu từ 1 tỷ đồng/ năm trở lên phải sử dụng hóa đơn khởi tạo từ máy tính tiền. HKD đạt quy mô doanh nghiệp siêu nhỏ phải áp dụng hình thức kế khai thuế.

Hilo đã xây dựng hoàn thiện giải pháp hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền dành cho HKD. Giải pháp giúp tối ưu chi phí vận hành, đơn giản hóa quy trình xuất hóa đơn, đảm bảo hoạt động kinh doanh không bị gián đoạn.

Nghị định 168/2025/NĐ-CP của Chính phủ về đăng ký doanh nghiệp: hướng dẫn cụ thể về đăng ký kinh doanh theo hình thức HKD và đăng ký thuế cho hộ kinh doanh.

Nghị định 117/2025/NĐ-CP của Chính phủ quy định quản lý thuế đối với hoạt động kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử, nền tảng số của hộ, cá nhân quy định các sàn thương mại điện tử có chức năng thanh toán chính thức phải khai, nộp, khấu trừ thuế cho cá nhân kinh doanh và HKD và tỷ lệ phần trăm doanh thu sàn thương mại điện tử khấu trừ thuế thay hộ, cá nhân.  Nghị định này đặt trách nhiệm quản lý thuế lên các sàn thương mại điện tử. Các sàn có chức năng thanh toán chính thức phải thực hiện khai, nộp, và khấu trừ thuế thay cho các hộ và cá nhân kinh doanh trên nền tảng, cơ chế này nhằm giải quyết triệt để vấn đề thất thu thuế trong kinh doanh online.

Nghị định 126/2020/NĐ-CP của Chính phủ về việc quy định chi tiết một số điều của Luật Quản lý thuế quy định chi tiết về thời hạn nộp thuế, lệ phí môn bài và hướng dẫn thủ tục đăng ký thuế.

Nghị định 91/2022/NĐ-CP của Chính phủ về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 126/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Quản lý thuế điều chỉnh quy định kê khai, nộp thuế cho hộ kinh doanh tại Nghị định 126/2020/NĐ-CP.

Thông tư hướng dẫn chế độ kế toán, quản lý thuế với HKD

Thông tư 88/2021/TT-BTC của Bộ Tài chính về hướng dẫn chế độ kế toán cho các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh: hướng dẫn chi tiết về chế độ kế toán đơn giản cho HKD, bao gồm quy định về chứng từ kế toán, sổ sách kế toán, quản lý tài sản, công nợ, hàng tồn kho, và hóa đơn đầu vào – đầu ra. Các quy định này là cơ sở để cơ quan thuế thực hiện kiểm tra, giám sát tài chính khi tiến hành thanh tra thuế

Việc kết hợp xóa bỏ thuế khoán (từ 01/01/2026), áp dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền và chế độ kế toán đơn giản bắt buộc theo Thông tư 88/2021/TT-BTC tạo ra một cơ chế quản lý giao dịch toàn diện. Khi HKD quy mô lớn bị buộc phải kê khai, họ cần sổ sách kế toán đơn giản, và việc sử dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền sẽ đảm bảo doanh thu thực tế được ghi nhận chính xác và tự động chuyển về cơ quan thuế. Cơ chế này loại bỏ khả năng quản lý tài chính phi chính thức của HKD quy mô lớn, buộc họ phải tuân thủ nghiêm ngặt như một doanh nghiệp.

Hilo đã cung cấp Phần mềm kế toán HKD đáp ứng Thông Tư 88 sẵn sàng cho cá nhân, HKD triển khai nghiệp vụ kế toán theo đúng quy định pháp luật.

Thông tư 40/2025/TT-BTC của Bộ Tài chính sửa đổi, bổ sung một số điều của các Thông tư thuộc lĩnh vực quản lý thuế để phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương theo mô hình tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp: Quy định hương pháp tính thuế hộ kinh doanh theo khoán hoặc kê khai.

Thông tư 86/2024/TT-BTC của Bộ Tài chính về việc hướng dẫn về đăng ký thuế thay thế cho Thông tư 105/2020/tt-BTC. Thông tư này là căn cứ pháp lý để cơ quan thuế kiểm tra, giám sát hoạt động kinh doanh của HKD. Đồng thời hướng dẫn chi tiết việc kê khai, nộp thuế và quản lý hóa đơn, chứng từ cho HKD.

Thông tư 302/2016/TT-BTC của Bộ Tài chính hướng dẫn về lệ phí môn bài: xác định mức lệ phí môn bài, cách tính, nộp đúng hạn cho hộ kinh doanh.

Thông tư 65/2020/TT-BTC của Bộ Tài chính về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 302/2016/TT-BTC ngày 15/11/2016 của Bộ trưởng Bộ Tài chính hướng dẫn về lệ phí môn bài: điều chỉnh mức lệ phí môn bài quy định tại Thông tư 302, hướng dẫn cách tính, nộp thuế và cách áp dụng cho hộ kinh doanh theo doanh thu và loại hình.

Các văn bản liên quan

Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân: đề ra mục tiêu xóa bỏ thuế khoán từ năm 2026 và các chính sách  ưu đãi đối với hộ kinh doanh như tăng cường cho vay vốn, tạo điều kiện chuyển đổi thành doanh nghiệp, cung cấp miễn phí các nền tảng số, dịch vụ tư vấn pháp lý.

Quyết định 3389/QĐ-BTC của Bộ Tài chính phê duyệt Đề án "Chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán": phê duyệt các văn bản quy phạm pháp luật và các văn bản hướng dẫn thi hành liên quan đến quản lý thuế hộ kinh doanh được bổ sung hoặc ban hành mới theo đúng kế hoạch. Đảm bảo hộ kinh doanh áp dụng phương pháp tự khai, tự nộp thuế từ ngày 01/01/2026. Đơn giản hóa, cắt giảm ít nhất 30% thời gian xử lý thủ tục hành chính, ít nhất 30% chi phí tuân thủ pháp luật và tiếp tục cắt giảm mạnh trong những năm tiếp theo theo đúng tinh thần Nghị quyết số 68-NQ/TW.

CÔNG TY CỔ PHẦN DỊCH VỤ T-VAN HILO

Gắn Kết - Đồng Hành - Phát Triển